Guide: Roles and Expectations in the Unaccompanied Refugee Minor (URM) Program - Mam

T-XAQ U’J TE TIQ’CH TTEN U-j tu’ t-xi’ lapey: Qaj taq’a ex qa ti’ Tche’nk nkub’ yek’at toj ja U’j nik’ulxta che qaj Kwal Oqjen ete’ Mi nal Q’ilcha (URM)

FACT SHEET

¿Ti tten kxe’l tona j-u’j nik’xta URM?

Tej u’j nik’xta URM ntzaj tq’o’ ab’ib’ ex kolb’al te che qaj oqjen ex qaj kab’t qpoj nchi jaw sk’et ete ma EE. UU. mi nal chman, k’ojlal at ttxola mo charmana nxi’ k’ojlantatqa ex qa mlay b’int tu’ chajtz toj chtanma jatuma tzajnaqa.

J-u’j nik’xta URM ntzaj tq’o’ qaj b’inchab’ te k’ojlab’ — ja’ jatuma nchi okx q’i’, qaj ja’ te kloj, chonlal tekax tel niky cheyb’aj mo ntzaj tona te chmolaktaqa chuya qaj najaj ma EE. UU. Jax ju’xa ktza’l tona kab’t onb’al onxta te q’olxta che qaj ntajb’e’ ex tu’ tnej, chuyax tzun qaj onb’al che qaj q’anb’al, te twitz eyb’al ex te nkub’ tna’. Qaj onb’al te tb’anal ex tb’anal nab’; xnaq’tzb’al; xnaq’tzb’al tib’aj ti tten knajalay te jun tten tekax te jun ak’aj tten; ex q’umb’aj nab’ te tten te onxta te tu’ tnaq’et toj jte ak’aj ttenb’al ex te tu’ tkub’ ten toj plaj tej te ak’aj tkojb’al ju’tza nok tacha jte tten, tley ex tokslab’.

¿Alche qaj taq’a ex qa ti’ tche’nk nkub’ yek’at toj ja u’j nik’xta URM?

J-u’j nik’xta URM at ti’ tche’nk nkub’ yek’at ex qaj tkawb’al tey tete ex kab’t xjal toktz toj tk’ojlab’ te onxta te cheyxta at ttxola ex tb’anal, kq’ijal jun twe’ te mla’l at txola ma Estados Unidos ex tu’ tb’int tnajan te jun tten tekax tel. tej u’j nik’xta lu chjo’nb’atz tu’j Tja nik’ub’ u’j te Tu’ Taj q’o’ te Oqjen (ORR), b’ix aj qaj kawb’al tumalxax tej u’j nik’xta tekax k’elal lati’ntzuj tnom.

Tey

Xnaq’tzam ex t-xi’ ten ti’ tche’nk qaj kub’ yek’at tej tey tu’j nik’xta, tja xnaq’tzb’al ex qaj u’j te aq’unt (qa naq’anan).
Chmonk’a tib’ay ex yola tumalxax tuya jtey nik’ulk’ata che qaj il ch’ikb’atz.
Tz’ajb’en jun kyolana toj ttxola ex tzinaxax chuya chqil toj u’j nik’xta URM:
- Q’umax jtey ntajb’e’ ex jtajay
- Ten b’etal toj ja’ te ntajb’e’nay ex toj ja u’j nik’ulxta tej junt tey tq’ij
- Ab’ink’a qaj kawb’al jatuma ktemal tej tey tja te kloj- q’umak’a tumal jaxax tib’aj jatuma xininay ex ti nkub’ tb’incha’na
Kutxa choj qaj tey ttxokb’al mo q’umakx tuya nimk’a q’ij.
Etnej ti’j jun tey tchonlal tekax tel.
Mi tenay b’etal choj qaj tiq’ch minti’ chtxola ex mya’ tumalqa.

Qaj k’ojlal

Qaj k’ojlal b’a’ chok te mamb’aj te q’ilakxta, qaj cheyxta at chtxola mo aq’anal tej ja’ te q’ilakxta.
Nik’ulk’ata che qaj kawb’al at tzina ex te ti’ tche’nk nkub’ yek’at.
Cheyxta che qaj ntajb’e’ tne’l jaka q’ij, titza tzuj wab’, xb’ala, tiq’ch jala tu’ saqay ex jun tenb’al cheya at ttxola ex jun tenb’al te watal.
Q’ulakxta chxol kab’ najaj te onal mo toj jun ja’ te jun yub’ noq kab’.
Q’olxta t-xnaq’tzb’al ex cheyxta tej tu’ tnej toj xnaq’tzb’al; ex onxta te b’inchalta tu’ tnajan te jun tten tekax.
Qaj k’ojlal ilti’j chiyolal tuya xi nik’ulk’ata che qaj il ch’ikb’atz.

Qaj nik’ulk’ata che qaj Il

Junk’ata ex yolxta tumalxax tey tuya.
Q’olxta te cheyxta che qaj te ntajb’e’ tne’lxax. Qaj nik’ulk’ata che qaj il kxe’l chnik’u’ ex chi ikyal cheyta che qaj chja, xnaq’tzb’al, wab’ b’a’ ex cheyaxax, xb’ala, ab’ib’ te cheyb’aj qa saq, niky cheyb’aj tumal te t-ab’q’ij, k’uxb’al eq xjal tu’ t-xi’ choj ttxokb’al, tu’ tokx choj qaj tiq’ch sqech, tu’ tkub’ tnab’ titza chqil ex k’u’lxta tej te ttle, qaj tiq’ch te okslab’ ex ab’ib’ te tb’anal xumlal te nab’.
- Tok tq’om tib’ chya qaj k’ojlalta te b’inchalwata jun u’j nik’xta che qaj onb’al te junx tb’aj ex aq’anal tuya jte mixax nb’int tu’.
Cheyta che qaj ntzaj oyat te tej nok mojb’et tuya tnajaj.
Cheyta che qaj onb’al te xnaq’tzb’al, chileya, q’anb’al ex te mla’l/ at ttxola.

Qaj b’inchal u’j

Jte tu’ tokxay tuya jun b’inchal u’j lepchtza ti’j tey ntajb’e’ tne’lxax, tej tey t-il te mla’l ex qaj u’j te kawb’al tej tnom jatuma atay. At ju’n che qaj tnom at jatuma at cheyxcha noq lepcht, titza jun Klol Nintzaj tu’j Tja kawb’al (CASA) mo jun B’inchal u’j-K’ojlal Ad Litem (LGAL) ntzaj onat jtey t-il.

Qaj b’inchal u’j te mla’l b’a’ ttzaj chona te tu’ ttiq’ay jun tey tu’j te mla’l at ttxola, tzaq’b’elxta che qaj xqelb’aj chib’aj qaj mla’l mo b’etal ti’jxa tzuj tnom ex qanlakxta alchexa b’a’ tokxay tuya j-ipomal tej ntzaj q’umat.

Qaj b’inchal u’j nintzaj toksa b’a’ tokx toj tja kawb’al te tptxom tib’ (tja kawb’al te che qaj kwal) ex onxta te tu’ tel tnik’ ti’j qaj tiq’ch jalal tej tja kawb’al te tptxom tib’ ti’j. (Jniky cheyta tej Tja kawb’al te tptxom tib’ tekax ch’int twitz jun tnom ti’ junt).

Qaj meltz’ulk’ata yol & Qaj tz’ib’ta te meltz’ulk’ata yol

Meltz’ulk’ata yol ma ex ma ti’j jte tyol ntajb’e’ choj qaj txokb’al, titzaxsa ntzajb’e’, twitzk’a, toj xk’utz’ib’ mo toj yolb’il, ex te q’umxta tnab’ te tley.
Tz’ib’k’ata tmeltz’ub’ta yol ex kab’t u’j uj ntajb’e’.
Ktemal toj ewb’al chiw toklen ktemal toj ewb’al tej te tq’umb’aj tumal.